Bujari-Elhati
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


forumi yn
 
HomePortalLatest imagesSearchRegisterLog in

 

 Fara e zezė

Go down 
AuthorMessage
Bujari-Elhati
Admin
Bujari-Elhati


Posts : 90
Join date : 2008-04-08

Fara e zezė Empty
PostSubject: Fara e zezė   Fara e zezė Icon_minitimeSat Apr 26, 2008 2:24 pm

Fara e zezė,qimoni i zi(arab.habbetus-sevda)
Carragati sativa
Nigella sativa;Gjethe thuepule.Nigella;qimoni i zi (karrabati)

Imam - Shejhul islam - Ibnul Kajjim el-Xhevzijeh

Shkeputėr nga libri ''Mjekėsia e tė Dėrguarit Muhammed a.s''.

Ebu Hurejre,r.a,ka treguar se i Dėrguari i All-llahut,s.a.v.s.,ka thėnė:

''Pėrdorni rregullisht kėtė farė tė zezė,sepse ajo pėrmban nė vete ilac pėr cdo sėmundje,pėrvec vdekjes''.Kjo ėshtė bimė e zakonshme e zezė (lat.Nigella sativa) e familjes e grunajave (lat.Rununailus),kėrcelli i sė cilės rritet nga 40deri 60cm.Kjo bimė ka gjethe tė ndara mirė dhe lule tė kaltra.Nga ato dalin fara tė zeza tė vogla kėnddrejta,tė cilat njihen gjithashtu si farė e bekuar ( arab.habbatul berkeh),farė e zezė ose qimoni i zi,ndėrsa disa tė tjerė e quajnė farė arabe dhe kėtė e bėjnė pėr tė treguar se ku gjendet.Kjo bimė ndonjėherė ėshtė zėvendėsuar gabimisht dhe ėshtė ngatėrruar me bimėn karaboti (lat.Foeniculum vulgare) .Bima me farė tė zeza ėshtė e njohur po ashtu me emra tė tjerė,dhe kėta emra dallojnė nga njėri vend nė tjetrin.Kėshtu,disa e quajnė kumini izi ose kumini indian ose fara e kamenderit (lat.Cariandrum sativum).
Pėrkundėr tė gjitha kėtyre,kjo ėshtė Nigella sativa,tė cilėn e kemi pėrshkruar mė parė dhe e cila ishte e njohur dhe ėshtė pėrdorur para mė shumė se dy mije cjetve.Kėshtu ,nė persishte njihet si shonaiz.
Egjiptianėnt e vjetėr e kanė njohur dhe e kanė pėrdorur farėn e zezė,tė cilėn,nė papiruset e tyre,e kanė pėrshkruar si farė bontanike mjekėsore.Romakėt e kanė njohur gjithashtu kėtė farė dhe e kanė quajtur farė koriandere greke dhe kanė pėrdorur si plotėsuse dietetik.
Vaji i posacėm qė ėshtė nxjerrė nga kjo bimė,pėrkatėsisht nga fara e zezė,
i cili mė vonė u pėrdor pėr pėrgatitjen e preparateve mjekėsore.Ai pėrdoret edhe kundėr bronikitit dhe kollės,ndimon nė rritjen e tonusit tė trupit ,vepron si tonik digjestiv,ndal gogėsimėn,pakėson thartirėn e lukthit,stimulon tajitjen e urinės,zbėrthen gazrat,lehtėson dhembjen nė zorrė dhe dhembjen me rastin e lirimit tė gazrave,nxjerr parazitėt jashtė zorrėve,mėnjanon lukodermėn,pėrdorėt te disa alergji tė lėkurės,fashit mukusin e nxehtė qė rikthehet nė cdo katėr ditė,zbėrthen obstruksionet,stimulon ciklin menstrual,rrit tajitjen e qumėshtit nga gjoksi i nėnės dhe mund tė shkaktojė rrjedhjen intensive tė qurrave. Hedhja e disa pika vaji tė kėsaj bime nė kafe qetėson sistemin nervor dhe ndihmon tė sėmurėt me kollė tė keqe (pertusis),kollė tė thatė,astmė dhe me probleme tė frymėmarrjes (bronkiale).Pirja e vajit tė papėrzier ose tė pazbutur tė farės sė zezė mund tė shkaktojė acarim dhe tė shumtėn e ngacmon trakin tretės ( degjistiv).Nė Kanun (Enciklopedi mjekėsore) e tij, Ibn Sina pohon se fara e zezė vepron si ekspektoran (mjet pėr nxjerrejt e kėlbazės),stimulon energjinė trupore dhe ndihmon rehabilitimin pas lodhjes dhe plogėshtisė..
Vėnia e pudrės sė prodhuar nfa fara e zezė nė njė napė dhe pėrthithja e saj ndihmn zakonisht ne zvogėlimin e pasajove tė rrufės sė zakonshme.Shokėt e tė Dėrguarit tė All-llahut,s.a.v.s. e kanė pasur zakon qė tė vinin 21 kokrra tė farės sė zezė nė njė pėlhurė (napė) liri.Gjatė natės e futinin nė ujė dhe nė mėngjes hidhinin nga njė pikė tė kėsah tretėsure nė secilėn vrimė tė hundės.Kjo ndihmon nė lirimin e mbylljve nė hundė dhe kundėr dhembjeve tė ftohta tė kokės.Nė tė vėrtetė kokrra e zezė ėshtė shumė e dobishme pėr tė gjitha sėmundjet e ftohta dhe tė lagėshta.Ajo mund tė jetė e dobishme nė disa sėmundje tė nxehta dhe tė thata,sic ėshtė konjuktivitist ( inflamacioni i cipės sė syrit ),me c'rast kombinimi i sasisė sė kufizuar tė farės sė zezė me ilacet e tjera mund tė ndihmojė depėrtimin e tyre tė shpejtė.Ibn Sina,ndėr shumė mjekė tė tjerė,ka treguar shembullin e njė veprimi tė kėtillė kur shafrani (lat.Crocus sativus) dhe kamfori kombinhot nė tabletė.Pėr kėtė arsye individi nuk mund t'i lėrė anash dobitė nė shėrimin e sėmundjeve tė nxeheta me bimėt me veti tė nxehta,sic ėshtė tregur nėkkombinimin e rrėnjės sė barit tė zi me sheqer ose gavarit tė zakonshėm ( lat.Symphytum officinale) me sheqer,pėr shėrimin e konjuktivitisit,i cili gjithashtu ėshtė sėmundje e nxehtė.
Fara e zezė ėshtė e nxehtė dhe e thatė nė shkallėn e tretė.Lėngu i zier i farės sė zezė ndimon nė shėrimin e crregullimve abnormale tė menstruacioneve (lat.Dysmenorrhea),i mbyt skrrajt e zeza(parazit intensinalė ) dhe mund tė ndihmojė abratin njėsoj sikurse qė pėrdoret gjatė etheve rekurente,paralizės dhe hermorroideve (majasėllit) dhe nė sėmundje tė tjera.Lėngu i zier i farės sė zezė mund tė zhvillojė kontraksinet (tkurrjet) e mitrės (lat Uterus) pas lindjes.Pėrdoret po ashtu nė sėmundjet eruptive tė lėkurės.Plotėsimi i ushqimit duke i hedhur fara tė zezė ndihmon shėrimin e gihiti (rritjes sė thartirės urike nė gjak) dhe mund tė ekuilibrojė sasinė e thartirės urike nė gjak.
Fara e zezė ndhmon gjithashtu zvogėlim e djersitjer dhe mėnjanon njollat nė lėkurė.Pirja e lėngut tė farės sė zezė tė bluar dhe tė ėmbėlsuar me mjaltė,mund tė ndimojė nė tretjen e gurėve nė tėmbėl dhe nė veshkė,dhe kur konsumohet shumė dritė ,rritet sasia e urinės,e gjakur menstrual dhe e qumėshtit.Zierja e farės sė zezė,e cila mė parė bluar imėt,me uthull dhe pėrgatitja e melhemit me kėtė dhe vėnia e tyre sipėr barkut shėron leqet ( njollat) nė fytyrė dhe ka veprim mė tė fuqishėm nė zhdukjen e skrrajave tė parazitėve tė tjerė tė zorrėve kur pėrzihet me tretėsirėn e fresket ose tė zier tė mollės sė eger ose te kungullit tė egėr (lat.Citrillus colocynthis;arab.hanzal) Kremi i farės sė zezė stimulon gjithashtu rritjen e mjekrės dhe mund tė pengoj zbardhjen e flokėve.Kompresa e nxhetė me fara tė zeza shėrben pėr shėrimin e verdhėzes,sikurse qė ndimon nė pėrpunimin e ilacit.Si fashi nė kokė ,fara e zezė mund tė lehtėsojė dhembjen e kokės .Pirija e gjysmė miskali apo e njė miskali tė plotė me lėng tė farės sė zezė ėshtė i mirė dhe ndimon nė rastet e marrjes (zėnies ) sė frymės dhe ndhimon kundėr thumbimit tė merimangės,tė njohur me emrin trentual.Tretėsia e pėrfituar nga tretja e shtat kokrrave tė farės sė zezė nė qumshtin e femrės dhe pėrthitha e kėtij qumėshti nė hundė ndihmn tė sėmurėt me verdhėz.Shpėrlarja e gojės me lėngun e farės sė zezė tė pėrzier me uthull ndimon forcimin e dhėmbeve dhe tė mishit tė shėmbėve,si dhe lehtėson shembjen e kokės.Funtja e tretėsirės sė farės sė zezė tė bluar nė ujė zvogėlon vajin intensiv tė foshnjace tė posalinduara.
Lėngu i zier i farės sė zezė tė bluar imėt,i pėrgatitu me bazėn medikamentoze esenciale tė vajit tė farės sė bimės mjekėsore (lat.Cariandrum sativum) dhe hedhja nga tri pika tė kėtij lėngu nė vesh,liron ftofjen e pėrgjithshme, hap mbylljet edhe eviton fryrjet.Pjekja e farave tė zeza, e pastaj bluarja e tyre,dhe zbutja nė cfarėdo vaji bimor,dhe hedhja e tre-katėr pikave tė kėsaj tretėsire nė secilėn birė tė hundės liron sistemin epergjithshėm tė ftohjes dhe mbylljet e hundės,qė shoqėrohet nga teshtitje intensive.Pjekja e farės sė zezė (qimonit) nė zjarr dhe pėrzierja e saj me vaj tė rrėnjės sė irisit (lat.lirs florentina) ose me vaj Iridacea-e officinalis ose me vaj tė kėnasė apo tė kamforit nga tė gjitha kėto,i cii vihet nė kėmbė,pėrkatėsisht nė vendet qė janė prekur nga furunkalat (tė thatėt) e qelbosuar,pas pastrimit tė tyre me uthull,ėshtė e dobishme gjithashtu pėr shėrimin e kėtyre tė thatėve.
Pastaj ngjitja e miellit tė farės sė zezė tė pėrzier me uthull dhe vėnia e kėsaj tretėsire mbi pucrrat leukoderme ose hurdha (lat.Lichen agrius) ndihimon shėrimin e tyre.Ky krem i pėrfituar nga fara e zezė mund tė parandaloj rėnien e flokėve.Pėrzirja dy gramė miell tė farės sė zezė tė zbutur nė ujė tė ftoftė gjatė ditės ndihmon nė shėrimin e kafshimit tė qenit dhe ndonjėherė mund tėruajė individin nga kafshimi i rrezekshėm i qenit tė tėrbuar.Pėrthithja e vajit farės sė zezė mund tė ndihmoj kundėr paralizes facial dhe tetanusit,si edhe eleminon shkaktarėt e saj.Si mjet pėrtymosje,tymi i farės sė zezė i shpėrndan inseketet qė fluturojnė me krahė.Tretja e ekstraktit tė kėsaj fara nė ujė,pastaj spėrkatja e hemorroideve dhe lyerja e tyre me farėn e zezė tė bluar imėt arrin rezultate pozitive nė shėrimin e tyre .Nė fund ,si plotėsues,nuk duhet tė merret mė shumė se dy dramė nė dite qė pihet me ujė.Vėrtet dobitė mjekėsore qė i pėrmban fara e zezė janė tė shumta dhe pėr t'u njohur duhet tė studiohet veprat e mjekėve tė njohur.Por ,sida mjekė pohojnė se ngrėnia e intensive e farės sė zezė munf tė shkatojė vdekjen.
Shkencėtaret sot kanė zbuluar se kokrra e kimit tė zi ėshtė shumė e pasur me selen.Mėnyra e tė ushqyerit tonė dhe e evropianėve ėshtė e varfėr me selen,kurse mungesa e tij shkakton probleme shėndetėsore .Selin jo vetėm qė ėshtė njė mineral antiokisidativ,por luan rol tė vecantė nė rregullimin e tajtijes sė hormonit mashkullor (testosteronit) dhe nė krijimin e spermatozioidve.
Mungesa e selenit shkakton rėnien e flokėve (alopeci),miopati (sėmundje e muskujve) dhe artritis (inflamacion i nyjave).Njė njeri me peshė 65 kg.ka nevojė pėr21 mikrogramė selen nė ditė.Mungesa e selenit nėn 19 mikrogramė nė ditė shkakton dobėsim tė muskulit tė zemrės ( kardiomiopati).
Seleni ėshte mikroelemente esencial i domosdoshėm pėr proceset oksidoreduktive nė oreanizėm,nė ngritjen e sisitemit imunologjik dhe nė kunskionimin normal tė sistemit endokrin.Kokrra ekimit tė zi (qimonit ) (lat.Nigela sativa) rrit imunitetin,ėshtė ilac antisklerotik,karminative ( largon gazrat e tepert nga lukthi dhe zorrėt),rregullon perisklerotik,karminativ (vecanarisht muskulin e zemrės) ,qetėson dhe letėson dhembjet reumatike,rregulllon proceset oksidoredukative dhe vendos ekuilibrin nė sistemin neuroendokrin.
Nga keto veti shėrues,ndėr shumė veti tė tjera qė permban kjo farė e bekuar,mund ta kuptojm rėndėsinė qė shpreh verseti i Kur'anit vijues: ''( Erė) qė me lejen e Zotit tė saj,rrėnon cdo send''. (El Ahkaf,25) duke treguar cdo gjė ose cfarėdo strukture morfologjike e cila ėshtė lėnd e destrukionit,qė ėshtė zhdukje e indiferencės dhe e veprimit tė jobesimtarėve kundrejt shpalljes sė All-llahut,dhe para daljes sė tyre pėr tė dhėnė llogari.Pasta,koncepti analitik religjo i vėretė''...ilc pėr cdo sėmundje (bari,ilac) pėr njerėz'' ( En Nahl 69) dhe shumica e dijetarėve pajtohen se mjalti shėron shumė njerėz nga shumė sėmundje,por ai nuk i shėron tė gjithė njerėzit nga gjithė sėmundjet.Po ky interpretim gjendet nė versetin nė tė cilin Kur'ani e pėrshkuran veten si ''shėrim dhe mėshire pėr besimtarėt'' (El Israė,82).Gjithashtu ,edhe verseti i cili ka tė bėjė me njerzit qė polemizojnė rreth zbulimit tė All-llahut pėr aryse se Zoti ynė dhe Krijuesi mė i madhėrishėm ka zgjedhur kėtė kohė pėr ta shpallur mesazhin e vet tė fundit nė gjuhenėn arabe tėrė njerėzve:
''...A ėshtė ai (Kur'ani) nė gjuhenė tė huaj,kurse ai (pejgameri) ėshtė arab? Thuaj:''Ai ėshtė pėr besimtarėt (udhėzues e shėrues''
Back to top Go down
https://bujari-elhati.forumotion.com
 
Fara e zezė
Back to top 
Page 1 of 1

Permissions in this forum:You cannot reply to topics in this forum
Bujari-Elhati :: Bujari-Elhati.forum3.info-Diskutime Shoqrore :: Shkenc-
Jump to: